Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, yeni sosyal konut projesiyle ilgili, İstanbul’da geliri 16 bin lira, diğer illerde ise 14 bin liranın altında olanlar ev sahibi olabilmek için başvuru yapabileceğini söylemişti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz 1 Ağustos’ta gerçekleştirilen kabine toplantısının ardından “Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesini başlatıyoruz” açıklamasını yapmıştı. Erdoğan, konut projesinin tüm detaylarını 13 Eylül’de Ankara’da açıklayacak. Önceki gün yapılan kabine toplantısının ardından Bakan Kurum, yeni sosyal konut projesiyle ilgili bazı detayları açıkladı. Peki vatandaşın aylık ödeyeceği taksit tutarı ne olacak? 2 farklı tahmin ortaya çıktı.
Vergi Uzmanı Muhammet Bayram milliyet.com.tr’ye yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “En az 20 yıl süren bir ödeme planı düşünülüyor. Şu anda asgari ücretlinin dahi ödeyebileceği kontenjan ve konutlar yapacağız dedi Bakan Kurum, bununla alakalı 13 Eylül’de Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklayacak. Projeden anladığımız kadarıyla dar gelirlinin ev sahibi olabilmesi için bir çalışma başlatıldı. İstanbul’da 16 bin diğer yerlerde 14 bin liranın altında hane geliri olanlar ev sahibi olabilecek. Aynı adrese kayıtlı kişilerin toplam geliri baz alınacak. Yani anne baba ve evlat çalışıyorsa bunların tamamı dikkate alınacak.
Bu da 240 ay vadelendirme dikkate alınırsa 390 bin ile 400 bin TL tutarında bir eve sahip olacaklar. Projenin detayları gelmemekle birlikte muhtemeldir ki 1+1 ve 2+1 şeklinde olacaktır.
AYLIK TAKSİT TUTARI NE OLACAK?
İstanbul’da geliri 16 bin lirayı aşmayan bir ailenin bu projeye katılması söz konusu olursa aylık 4 bin 800 TL ile ev sahibi olabilecekler. Yine 240 ay vadelendirme yapılırsa eğer 1 milyon 150 bin lira ile 1 milyon 200 bin TL arasında bir daire sahibi olacaklar. Her ne kadar vadeler uzun tutulsa ve ödeme tutarları düşük olsa da bu evleri alamayacakları için de devlet ev sahibi olmaları adına Hazine arazisi tahsis edecek.
Yani ev yerine vatandaşlarımız Hazine arazisi almak yoluyla arsa satın alabilecek ancak burada ev yapma şartı var.”
KİRA ÖDER GİBİ EV SAHİBİ OLACAKLAR
Gayrimenkul Uzmanı Ufuk Tetik ise konuşmasında şu ifadeleri kullandı: “Açıklama şudur: İstanbul dışı bölgede hane gelirinin 14 bin lira ve altı olduğu kişiler bundan faydalanabiliyor. İstanbul’da hane geliri 16 bin liraya tekabül eden ve altın olan kişiler faydalanıyor. 14 bin lirayı referans aldığımızda kiraya çarptığımızda 4 bin 200 lira gibi bir kiraya tekabül ediyor.
İstanbul’da 16 bin lira baz alındığında 4 bin 800 liraya tekabül ediyor. Bu kampanyanın kira öder gibi dair sahibi olunduğunu gösteriyor.
PERİYODİK OLARAK TAKSİTLER YÜKSELECEK Mİ?
Ben Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan yetkililerle görüştüm. Kampanya o kadar büyük ki adım adım bazı şeyleri netleştiriyorlar. Netleşince dönem dönem açıklamalar yaparak kamuoyuna duyuruyorlar. Son detaylı açıklamayı sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yapacağı açıklamaya kadar detaylandırılamayan konular var.
Bu kampanya 240 ay vadeye kadar uzayacağı söylendi. Bunu TOKİ mi yapacak yoksa banka mı? Faiz oranı net değil. Ama geçmişte TOKİ ve Emlak Konut’un kendi bünyesindeki vadelendirmeye baktığımda burada bir referans alınabilir. Örneğin Emlak Konut, 0.78-0.70 oranlarla vadelendirme yoluyla konut kampanyaları yaptı. O zamanlar konut kredisi faiz oranları yüzde 1-1.50 civarındaydı.
Kredi çıkmama durumu söz konusu olabiliyor. Muhtemelen benim öngörüm kurum bunu kendisi yapacak. Piyasa vade farkı oranlarının 3’te 1’ini aşmayacağına yönelik öngörüm var.
KONUT FİYATLARINDA BİR DÜŞÜŞ GERÇEKLEŞİR Mİ? KİRALARDA AŞAĞI ÇEKİLME SÖZ KONUSU OLUR MU?
Gayrimenkul sektörü ağırlığı özel sektörden ibaret olan bir faaliyet alanıdır. Serbest piyasanın getirdiği bazı şartlar kötü niyetli kullanımlara yol açabiliyor. Devlet burada sosyal devlet gereği yerinde bazı müdahaleler yaptı. Öncelikle kiralarla ilgili Temmuz 2022 ve 2023 yılları arasındaki kira artış oranlarını TÜFE’den çıkartarak yüzde 25 ile sabitledi. Art niyetli insanların da önü kesilmiş oldu.